Latin Amerika ülkesi Arjantin, yarın genel seçimler için sandık başına gidecek. Ekonomik krizin gölgesinde yapılacak seçimlerin sonucunda ülkenin yeni devlet başkanı belli olacak.
Seçim yarışının, 13 Ağustos’ta düzenlenen ön seçimde en yüksek oyu alan aşırı sağcı popülist aday Javier Milei, ana muhalefet ittifakının adayı Patricia Bullrich ile iktidarda olan “Peronist” ittifakın adayı mevcut Ekonomi Bakanı Sergio Massa arasında geçmesi bekleniyor.
Çok sayıda anket şirketinin seçim araştırmalarında, Milei’nin oy ortalaması yüzde 34,6 olarak görünürken, Massa yüzde 30,4, Bullrich ise yüzde 26,1 olarak gösteriliyor.
Ülkedeki seçim yasasına göre, bir adayın devlet başkanı seçilebilmesi için ilk turda geçerli oyların yüzde 45’ini alması ya da en yakın rakibine yüzde 10 fark atması gerekiyor.
Seçimlerin ilk turunda bunların gerçekleşmemesi durumunda 19 Kasım’da halk, bir kez daha sandık başında olacak.
PARA BİRİMİ DE OYLANACAK
Yüzde 138’lik oranla dünyada en yüksek üçüncü resmi enflasyona sahip olan ülkede, yarınki seçimde para birimi de oylanacak.
Ön seçimde sürpriz yaparak yüzde 30 oyla ilk sırada yer alan Javier Milei, seçilmesi halinde Arjantin Merkez Bankası’nı kapatıp para birimi pesoyu tedavülden kaldırmayı vaat ediyor.
El Salvador ve Ekvador’un 20 sene önce yaptığı gibi yerel para birimini terk edip ABD dolarını resmi para birimi yapmayı vaat eden 52 yaşındaki Milei, hem fiziksel özellikleri hem de siyasi çizgi olarak ABD’nin aşırı sağcı eski başkanı Donald Trump’a benzetiliyor.
Sivil silahlanmanın önündeki kısıtlamaların gevşetilmesi ve organ ticaretinin serbest bırakılması gibi vaatleri de olan Milei, anketlerde önde görüyor.
Eski televizyon yıldızı Milei, bazı bakanlıkların kapatılmasına ve devlete ait tüm işletmelerin özelleştirilmesine, kamu harcamalarının da kısılması gerektiğine vurgu yapıyor.
Mevcut durumdan hoşnutsuz kitlelerde, popülaritesi hızla yükselen Milei, seçildiği takdirde Arjantin’de görülmemiş “radikal değişimler” yapacağını söyledi.
Ön seçimleri ikinci sırada tamamlayan Değişim İçin Beraber Koalisyonu Lideri 67 yaşındaki Bullrich ise suç örgütlerine karşı sıkı mücadele ve kamu harcamalarının kısılmasını vadediyor.
Milei dışındaki adaylar, para birimi olarak dolara geçişe karşı çıkıyor.
EKONOMİK KRİZ SONUCU BELİRLEYEBİLİR
Arjantin basınına değerlendirmede bulunan Politik Analist Nacho Montes, ekonomik kriz ve Arjantin pesosundaki büyük değer kaybının, halkın seçim tercihinde etkili olacağını savundu.
Ülkenin “ölümcül bir krizden” geçtiğini dile getiren Montes, “Şu anda kimin kazanacağı ya da sonuçların ikinci tura kalıp kalmayacağını belirlemek zor, hatta tahmini bile karmaşık görünüyor. Bu kriz ortamından büyük bir gizem çıkabilir.” ifadesini kullandı.
Bloomberg’de dün yayımlanan “Yüzde 130’a yükselen enflasyon Arjanti’i radikal bir yola itiyor” başlıklı haberde, Milei’nin dolara geçiş vaadinin halkta karşılık bulduğuna ancak planla ilgili büyük belirsizlikler olduğuna dikkat çekildi.
Milei’nin dolarizasyon için başlangıçta en az 40 milyar dolara ihtiyaç duyduğu ancak bu parayı nereden bulacağının belirsiz olduğu belirtilen haberde, Arjantinlilerin bankacılık sistemi ve ülke dışında tuttuğu döviz miktarının büyüklüğüne işaret edildi.
500 MİLYAR DOLAR YASTIK ALTI YA DA YURT DIŞINDA
Arjantin’de yerleşiklerin yastık altında ya da kilitli kasalarda 246,8 milyar dolar, ülke dışında 261,1 milyar dolar tuttuğu, ülkede ithal ürünler, lüks restoranlar ve emlak sektöründe nakit dövizin kullanıldığı da Bloomberg haberinde aktarıldı.
Bankacılık sistemine güvenin olmadığı ülkede, insanlar dövizlerini bankada tutmuyor.
Son 10 yılda dünyada dolar karşısında en çok değer kaybeden para birimlerinden biri olan Arjantin pesosu, değer kaybında genellikle TL ile yarışıyor.
Ülkede resmi dolar/peso kuru 350 seviyesinde olsa da karaborsa kurunun 1000 seviyesinde olduğu belirtiliyor. Ülkede birçok farklı kur bulunuyor.
Türkiye’de son yıllarda uygulanan politikalarla döviz kuru ve enflasyon patlasa da durum henüz Arjantin kadar vahim değil.
