Endonezya’nın Labuan Bajo kentinde dün sona eren 42. Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) Zirvesi’nde, Güney Çin Denizi’nde ihtilafları körükleyecek eylemlerden kaçınılması çağrısı yapıldı.
Zirvenin ardından yapılan ortak açıklamada, üye ülkelerin bölgede “güveni aşındıran, tansiyonu yükselten, barış ve güvenlikle istikrarın altını oyabilecek” hak iddiaları ve denizciliğe verilen zararların yanı sıra son dönemlerde gelişen olaylara dair endişelerini dile getirdiği belirtildi.
Açıklamada, “(Bölgede) Anlaşmazlıkları karmaşıklaştıracak veya tırmandıracak, barışı ve istikrarı etkileyecek faaliyetlerin yürütülmesinde kendine hakim olma ve durumu daha da karmaşıklaştırabilecek eylemlerden kaçınma ihtiyacını yeniden teyit ettik.” ifadesi kullanıldı.
ASEAN liderleri, dün, 1982 tarihli Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi (BMDHS) de dahil, uluslararası hukuk ilkelerine uygun olarak anlaşmazlıkların barışçıl şekilde çözülmesi ihtiyacını yeniden vurguladı.
Güney Çin Denizi’nde barışı, güvenliği, istikrarı, emniyeti, seyrüsefer özgürlüğünü ve uçuş özgürlüğünü korumanın ve geliştirmenin önemini bir kez daha yineleyen ASEAN liderleri, ortak açıklamada, Güney Çin Denizi’nin barış, istikrar ve refah denizi olmasının faydalarını teyit etti.
Açıklamada, ASEAN ve Çin arasındaki işbirliğini güçlendirmek için devam eden çabaların memnuniyetle karşılandığı vurgulanırken “Güney Çin Denizi’ndeki Tarafların Davranışlarına İlişkin Deklarasyonun (DoC) eksiksiz ve etkili şekilde uygulanmasının önemini vurguladık.” denildi.
Birliğe üye ülkeler, siber suç örgütleri ve çevrim içi dolandırıcılıklarla mücadele için daha sıkı önlemlerin alınması konusunda da anlaştı.
Sınır denetimleri, güvenlik ve soruşturma konularında işbirliğinin sürdürülmesi de mutabık kalınan konular arasında yer aldı.
Ayrıca Birlik, Doğu Timor’un (Timor Leste) 11. üye olarak Birliğe katılımına ilişkin yol haritasını onayladı.
Yaklaşık 1,4 milyon nüfuslu ada ülkesi Doğu Timor, 2002’de Endonezya’dan ayrılarak bağımsızlığını kazanmıştı.
ASEAN’ın kurucu üyeleri Endonezya, Malezya, Tayland, Filipinler ve Singapur’un yanı sıra Brunei, Vietnam, Laos, Kamboçya ve Myanmar olmak üzere toplam 10 üyesi bulunuyor.
