Dünyada önlenebilir mevt nedenleri ortasında birinci sırada yer alan hipertansiyon atar damarlardaki kan basıncının daima olağanın üzerinde seyretmesi olarak tanımlanıyor. Dünyada 1 milyar 280 milyon, ülkemizde de 16 milyonu aşkın kişinin hipertansiyon hastası olduğu belirtiliyor. Bir diğer deyişle, ülkemizde her 3 şahıstan 1’i hipertansiyonla çaba ediyor. Üstelik, yapılan son çalışmalar, hipertansiyonun artık 20’li yaşlarda, hatta 15-19 yaş aralığında bile giderek daha sık görüldüğünü ortaya koyuyor. Acıbadem Kartal Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Turfan, hipertansiyonun gençlerde süratle yaygınlaşmasında çağdaş hayatın getirdiği hareketsiz ömür ve fast food stili beslenmenin değerli bir tesiri olduğuna dikkat çekiyor.
Hipertansiyonda erken teşhis ve tedavinin yaşamsal değer taşıdığını vurgulayan Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Turfan, “Zira, geç kalındığında kalp yetmezliği, inme ve böbrek yetmezliği üzere önemli komplikasyonlar gelişebilmektedir. Lakin hipertansiyon çoğunlukla organ hasarı oluşturuncaya dek belirti vermemektedir. Bu nedenle, gençlerin hiçbir yakınmaları olmasa bile 18 yaşından itibaren tansiyonlarını yılda bir sefer ölçtürmeleri ve hipertansiyonun risk faktörlerinden biri bile varsa ömür stillerini daha dikkatli planlamaları son derece önemlidir” diyor. Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Turfan, hipertansiyon yaşını öne çeken 8 etkeni anlattı; değerli teklifler ve ihtarlarda bulundu!
Obezite
Modern hayatın sonucu olarak azalan fizikî aktivite ve fast food usulü tüketimin artması üzere faktörler nedeniyle obezite gençlerde süratle yaygınlaşıyor. Obezitenin yol açtığı en değerli sıkıntıların başında ise hipertansiyonun geldiğine işaret eden Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Turfan, kelamlarına şöyle devam ediyor: “Aşırı beden yükü kalbin daha fazla kan pompalamasına ve damar duvarlarının gerginliğinin artmasına, bu tablo da kan basıncının yükselmesine sebep olmaktadır. Beden kitle indeksinde her 1 ünitelik artış, hipertansiyon riskini yüzde 7 oranında artırmaktadır.”
Nasıl tedbir almalı? Sağlıklı beslenerek ve tertipli antrenman yaparak Beden Kitle İndeksinizi 18.5–24.9 aralığında tutmaya ihtimam gösterin.
Aşırı tuz tüketimi
Sodyum, toplumda bilinen ismiyle tuz, damarların kasılmasına neden olarak tansiyonu yükseltiyor. Hipertansiyonun son yıllarda gençlerde daha sık görülmesinde, içeriğinde çokça tuz barındıran fast food besinlere olan yönelim kıymetli bir rol oynuyor.
Nasıl tedbir almalı? Dünya Sıhhat Örgütü, günlük 5 gramdan fazla tuz tüketilmemesi gerektiğine dikkat çekiyor. Yemeklerinizi tuz yerine baharat, limon yahut sarımsakla tatlandırın. Fazla tuz içermeleri nedeniyle fast food ve paketli besinlerden da kaçının.
Hareketsiz bir yaşam
Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran, gençlerin yüzde 80’inden fazlası gereğince hareket etmiyor; boş vakitlerini cep telefonu ve tablet karşısında geçiriyor. Fizikî aktivite eksikliği de damar sıhhatini bozarak kan basıncını yükseltiyor.
Nasıl tedbir almalı? Haftada 150 dakika idman yapan bireylerde risk yüzde 30 oranında azalıyor. Haftada en az 5 gün, günde 30 dakika yürüyüş yahut kardiyo idmanları yapmayı alışkanlık edin.
Sigara ve alkol kullanımı
Sigara, damarların daralmasına ve damar içi hasara yol açabiliyor. Bu nedenle, sigara kullanan gençlerde hipertansiyon riski içmeyenlere nazaran yüzde 20 oranında daha fazla oluyor. Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Turfan, tertipli alkol tüketiminin de kan basıncını yükselten değerli bir etken olduğunu vurgulayarak, “Haftada 100 gramdan fazla alkol almak hipertansiyon riskini yüzde 40 oranında yükseltebilmektedir” diyor.
Nasıl tedbir almalı? Sigaraya hiç başlamayın, şayet kullanıyorsanız en kısa vakitte bırakın. Alkolü büsbütün bırakın yahut sonlandırın.
Uyku bozuklukları
Günümüzde, gençlerde çoklukla teknoloji bağımlılığı, gerilim yahut fazla kiloların neden olduğu uykusuzluk ile uyku apnesi üzere uyku bozuklukları da hipertansiyon yaşını öne çekiyor. Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Turfan, “Uykusuzluk ve uyku apnesi üzere uyku bozuklukları gece boyunca oksijen düşüklüğüne neden olmakta, bu sorun da hipertansiyonu tetiklemektedir” diyor.
Nasıl tedbir almalı? Uyku kalitesine dikkat edin ve horlama meseleniz varsa kesinlikle uyku konusunda uzman bir tabibe başvurun.
Kahve ve güç içecekleri
Enerji içecekleri, bilhassa de kahve gençlerin en çok tercih ettikleri içecekler. Lakin içeriklerinde bulunan kafein çok alındığında nabzı ve tansiyonu yükselten bir tesire sahip. Örneğin, 400 mg’ın üzerindeki kafein (4 fincan kahve) tansiyonda ani artışlara yol açabiliyor. Güç içecekleri de yaklaşık dört fincan kahve ile tıpkı ölçüde kafein içeriyor.
Nasıl tedbir almalı? Günde 2-3 fincandan fazla kahve tüketmeyin, güç içeceklerinden de kaçının.
Stres ve anksiyete
Günümüzde gençlerin gerilim oluşturan faktörlere fazla maruz kalmaları da hipertansiyonu tetikliyor. Çünkü, gerilim hormonları damarların büzülmesine yol açarak kan basıncını artırabiliyor. Yapılan çalışmalar, kronik gerilim yaşayan bireylerde hipertansiyon riskinin 2 kat artabildiğini gösteriyor.
Nasıl tedbir almalı? Meditasyon yahut gevşeme antrenmanları yaparak, yeni bir hobi edinerek gerilim idare maharetlerinizi geliştirebilirsiniz.
Bazı böbrek hastalıkları
Bazı böbrek hastalıkları bedende sodyum ve sıvı istikrarını bozuyor, bunun sonucunda kan basıncı yükseliyor. Yapılan çalışmalar, genç hipertansiyon hastalarının yüzde 15-20’sinde böbrek hastalığı olduğunu gösteriyor.
Nasıl tedbir almalı? Tertipli olarak yaptıracağınız kan ve idrar testleriyle böbrek sıhhatinizi denetim ettirin.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı