Akciğerdeki doku ve hücrelerin denetimsiz bir halde çoğalmasıyla ortaya çıkan akciğer kanseri, çoğunlukla belirti vermeden sessizce ilerliyor. Tüm kanserlerin %12- %16’sını oluşturan akciğer kanseri, bayanlar ve erkeklerde kansere bağlı ölümlerin en başında geliyor. Lakin akciğer kanseri taramalarıyla belirtiler ortaya çıkmadan erken evrede teşhis edilebilen bu hastalıkta yanlışsız tedavi planlaması ile hayat kalitesi ve müddeti artırılabiliyor. Bu nedenle sigara kullananlar başta olmak üzere orta yaş ve üzeri bireylerin nizamlı bir halde akciğer kanseri taraması yaptırması tavsiye ediliyor. Memorial Şişli Hastanesi Göğüs Cerrahisi Bölümü’nden Prof. Dr. Çağatay Saim Tezel, akciğer kanserinin nedenleri ve tedavi metotları hakkında bilgi verdi.
Akciğer kanseri belirti vermeden tedbir alınmalı
Akciğerdeki doku ve hücreler denetimsiz bir biçimde büyüyerek akciğer kanserini oluşturmaktadır. Tümör hücresi olarak da tanımlanabilen bu hücreler, süratle çoğalır ve vakitle kitlesel bir yapı oluşturur. Kanserin ilerlemesiyle birlikte kanser hücreleri, etraf doku ve organlara yayılmaktadır. Birtakım hadiselerde kanser hücrelerinin dolanım sistemine karışmasıyla kanser, uzak organlara da sıçramaktadır. Metastaz olarak da tanımlanan bu durumda hastalığın tedavisi çok daha güç olmaktadır. Akciğer kanseri, ekseriyetle belirti vermeden sessizce ilerler. Bu yüzden erken evrede fark edilmesi zordur. Akciğer kanseri belirtileri epey geniş bir yelpazede yer almaktadır. Hastalığın erken periyot belirtileri şöyle sıralanabilmektedir:
- Yüzde şişme
- Ses kısıklığı
- Lenf bezlerinin şişmesi
- Halsizlik ve güçsüzlük
- Yüksek ateş
- Nedeni anlaşılamayan kilo kaybı
- Parmaklarda biçim bozukluğu
- Baş dönmesi
- Yutkunma zorluğu
Kanser oluşumunun akciğerlerde başlaması, birincil (primer) akciğer kanseri olarak tanımlanırken, bedenin farklı bir yerinde oluşan ama akciğerlere metastaz yapan akciğer kanseri cinsine ise ikincil (sekonder) akciğer kanseri denir. Primer akciğer kanseri ise küçük hücreli (yulaf hücreli) akciğer kanseri ve küçük hücreli olmayan akciğer kanseri olmak üzere iki ana kümede incelenir. Primer akciğer hadiselerinin yaklaşık %88’i küçük hücreli olmayan kümede yer alır
Akciğer kanser taraması hastasının hayatta kalma oranını artırıyor
Akciğer kanseri taraması, belirtiler ortaya çıkmadan hastalığı erken bir evrede bulmak için testlerin kullanıldığı bir süreçtir. Öteki kanserlerin tersine, akciğer kanseri için rutin tarama dünya çapında yaygın değildir. Lakin araştırmalar akciğer kanseri taramasının hastanın hayatta kalma oranlarını artırabileceğini göstermiştir. Akciğer kanseri, kanser çeşitleri ortasından en çok mevte neden olan kanser çeşidi olmaya devam etmektedir. Akciğer kanseri riski yüksek olan sigara kullanan bireyler başta olmak üzere orta yaş ve üzerindeki bireylerde düşük doz BT tarama programlarının devreye alınması hayatların kurtarılmasını sağlayabilir ve bu yıkıcı eğrinin değişmesine yardımcı olabilir. Akciğer kanseri taraması ile ilgili yapılan en büyük çalışmanın sonuçları 2011 yılında yayınlanmıştır. Bu çalışmada düşük doz BT taramalarının, göğüs röntgenlerine kıyasla akciğer kanseri kaynaklı mevt sayısını %20 oranında azalttığı tespit edilmiştir. Belçika ve Hollanda’da 2020 yılında yapılan ikinci büyük araştırmada ise düşük doz BT taramaları yapılan yüksek riskli akciğer kanseri erkeklerde, ölümlerin %24 oranında azaldığı görülmüştür.
Tedavi planı kanserinin çeşidi, evresine nazaran belirleniyor
Akciğer kanseri teşhisi için ayrıntılı tıbbi hikaye, fizik muayene, teşhisin katılaştırılması, ayırıcı teşhisteki hastalıkların dışlanması için ek laboratuvar testleri ve radyolojik incelemeler istenir. Bu radyolojik incelemeler akciğer grafisi ve/veya BT üzere radyolojik görüntüleme süreçleri ile yapılmaktadır. Akciğer kanserinin kesin tanısı için akciğer dokusundan ve içindeki kitleden biyopsi alınır. Patolojik inceleme kanserin geliştiği hücre tipini, kanser hücrelerinin farklı patolojik sistemlerle ayırt edici özelliklerinin tespitini sağlamaktadır. Bu biçimde hasta için en uygun tedavi sistemi ve planı seçilebilmektedir. Akciğer kanserinin tedavisi ise akciğer kanserinin tipi, evresi ve hastanın genel sıhhat durumu üzere faktörlere bağlı olarak farklılık göstermektedir. Hastalığın tedavisi, immünoterapi, radyoterapi, kemoterapi ve cerrahi sistemlerin tek başına ya da birlikte uygulanması formunda düzenlenmektedir.
Robotik cerrahi ile süratli ve konforlu güzelleşme süreci
Erken teşhis edilen akciğer kanseri için en tesirli tedavi cerrahi ile akciğerin tümör içeren kısmının ve ilgili lenf bezlerinin alınmasıdır. Erken evre akciğer kanserinde uygulanan ameliyat akciğerin tümörü içeren kesiminin çıkarılmasıdır. 1 cm’den küçük tümörlerde lobun alt kesimi olan segmentin çıkarılması uygulanabilmektedir. Ayrıyeten en az 6 lenf bezinin çıkarılması da ameliyatın temel prensibidir. Bu ameliyatların tamamı 3-4 cmlik tek bir kesi yahut 2 kesi ile kapalı teknikle yapılabilmektedir. Ayrıyeten robotik cerrahi, akciğer kanseri operasyonlarında minimal invaziv bir yaklaşım sunarak daha süratli güzelleşme, daha az ağrı ve hastanede kısa müddet kalış imkanı sağlamaktadır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı